Logo Nationaal Deltaprogramma 2026
Volledige versieKiezen, verdelen en aanpassen: het volgende hoofdstuk in onze watertraditie
Het Deltaprogramma rapporteert jaarlijks over nieuwe inzichten en de voortgang. Hieronder staan de hoofdpunten uit Deltaprogramma 2026.
Bestand tegen te veel en te weinig water: het kán. Maar alleen als we ons aanpassen.
Het weer wordt grilliger. Wat nu extreem nat of droog is, is straks normaal. Daarom moeten we het water anders beheren. Én ons land anders gebruiken en inrichten: klimaatbestendig wonen en werken. Het kan niet blijven zoals het is. Voorbeelden van aanpassen:
Ruimte vrijhouden voor dijkversterkingen
Dorpen en steden koel houden bij extreme hitte
Ruimte maken voor het opvangen van stortbuien
Landbouw en natuur moeten meebewegen met klimaatverandering
Het water efficiënt over Nederland verdelen
Ruimte vrijhouden voor dijkversterkingen
Ruimte maken voor het opvangen van stortbuien
Landbouw en natuur moeten meebewegen met klimaatverandering
Het water efficiënt over Nederland verdelen
Dorpen en steden koel houden bij extreme hitte
Drie opgaven
scroll
Opgave 1
De opgave waterveiligheid gaat over de bescherming tegen overstromingen
Overstromingen vanuit zee, de grote meren en de grote rivieren
Overkoepelend doel
In 2050 heeft iedereen het basisbeschermingsniveau. De kans op grote groepen slachtoffers en grote economische schade is dan zeer klein.
Voortgang:
0%
80%
100%
Tempo in dijkversterkingen
We steken extra geld in dijkversterkingen om de vaart erin te houden.
Zand reserveren
We moeten Noordzeezand sparen: door zeespiegelstijging is steeds meer zand nodig voor kustonderhoud.
Verbinding zoeken
We kunnen dijkversterkingen verbinden met rivierverruiming en andere ruimtelijke opgaven.
Opgave 2
De opgave zoetwater gaat over de weerbaarheid tegen watertekort
Bestand tegen te weinig en te zout water
Overkoepelend doel
Nederland is in 2050 weerbaar tegen watertekort.
Voortgang:
0%
100%
Vaker droog
We krijgen vaker watertekort. Dat vraagt andere manieren van ondernemen en een andere inrichting van de ruimte.
Aan de slag
Veel geplande maatregelen zijn vertraagd. We moeten meer prioriteit aan de uitvoering geven.
Water verdelen
Overal is meer zoetwater nodig, voor woningen, bedrijven, energie enzovoort. Maar is er juist minder te verdelen.
Opgave 3
De opgave ruimtelijke adaptatie gaat over een klimaatbestendige inrichting
Bestand tegen schade door wateroverlast, droogte, hitte en de gevolgen van overstromingen
Overkoepelend doel
Nederland is in 2050 klimaatbestendig ingericht.
0%
100%
Balans zoeken
Klimaatbestendig worden vraagt een balans: het natuurlijk systeem benutten, maatregelen treffen en schade accepteren.
Groen en blauw
Met meer natuur en water wordt onze leefomgeving gezond, mooi en klimaatbestendig.
Brede inzet
Nederland kan alleen klimaatbestendig worden als iedereen meedoet en verantwoordelijkheid neemt.
Uitvoering in de gebieden
Het concrete werk aan de opgaven van het Deltaprogramma vindt plaats in acht deelgebieden. De uitdagingen worden groter, omdat het weer grilliger wordt en de zeespiegel stijgt. Alle gebieden verwachten dat ze hun strategie moeten aanpassen bij de herijking in 2026. Hieronder staat in welke richting het gaat.
Advies van de deltacommissaris
Co Verdaas
Hoe organiseren we de uitvoering? En hoe financieren we die? Start een bestuurlijke verkenning.
Het wordt steeds duidelijker wát we moeten doen om Nederland klimaatvitaal te houden. Ook weten we welke keuzes nodig zijn. De vraag is nu vooral hóe we de benodigde ingrepen voor elkaar krijgen.
Hoe vinden we de beste oplossingen voor de samenleving?
Hoe betalen we een klimaatvitaal Nederland, nu en straks?
Met welke partijen vormen we coalities?
De tijd dringt om aan de slag te gaan. Een bestuurlijke verkenning over deze en andere uitvoeringsvragen helpt om op tijd de goede stappen te zetten.
Het Deltafonds
In het Deltafonds zit geld van het Rijk om in de komende jaren een deel van de maatregelen van het Deltaprogramma te betalen. Ook andere overheden betalen mee. De deltacommissaris acht dit niet voldoende voor de benodigde dijkversterkingen en andere maatregelen. Dat komt vooral doordat de opgave voor dijkversterkingen groter is dan eerder gedacht.
Budget 2015-2050
Het budget voor de maatregelen van het Deltaprogramma bedraagt tussen 2015 en 2050 naar verwachting in totaal circa € 29 mld.
Kosten 2015-2050
De maatregelen van het Deltaprogramma kosten naar verwachting tussen 2015 en 2050 in totaal circa € 38 mld., met een bandbreedte van +/- € 4 mld.
Herijking
In 2026 herijken we het Deltaprogramma. We verbeteren de strategie voor waterveiligheid, zoetwater en ruimtelijke adaptatie met de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Ook brengen we in beeld waar stevige keuzes noodzakelijk zijn.
Conclusie
Klimaatverandering leidt steeds vaker tot watertekort en wateroverlast en er is ruimte nodig voor sterkere dijken en duinen. Dat vraagt duidelijke keuzes over hoe we onze ruimte inrichten en gebruiken. Als we ons aanpassen, houden we Nederland leefbaar, aantrekkelijk en veilig.